De 100-jarige kaatsvereniging De Eendracht in Hitzum (opgericht in 1904) organiseerde in 2000 de eerste editie van de Ald-Meiers Partij. De wedstrijd ontstond door een intensieve samenwerking tussen de kaatsvereniging en voormalig minister Pieter Winsemius.
De familie Winsemius
De roots van de familie Winsemius liggen in Hitzum. Tijdens een familiereünie op Wester-Hitzum in 1997 wekte een kaatsdemonstratie de belangstelling van de familie. Er werd in die tijd nagedacht over een wedstrijd in de vorm van de Freule, maar dan voor meisjes. Dat was een direct gevolg van de toenemende belangstelling voor het dameskaatsen in het algemeen. In Hitzum hield De Eendracht zich intensief met dat vraagstuk bezig, mede doordat de vereniging op dat moment een sterk meisjespartuur had. De samenwerking met de familie Winsemius bood kansen. De verschillende partijen besloten de sprong te wagen.
Begin en Tradities
Vanaf het begin is veel aandacht besteed aan de organisatie en de vorm, om van de Ald-Meiers Partij een toppartij voor meisjes te maken. Door de goede voorbereiding en het in ere herstellen van oude tradities is kv De Eendracht daarin geslaagd. De loting vond plaats in het dorpshuis daags voor de PC, door de koningin van de dames PC van het jaar daarvoor. Alle deelnemende kaatsverenigingen wordt gevraagd op de dag van de wedstrijd met hun verenigingsvaandel en/of -vlag naar Hitzum te komen. Na de officiële ontvangst in het dorpshuis gaat men in optocht naar het kaatsveld, met het muziekkorps voorop. Eenmaal op het fraai aangeklede, intieme kaatsveld aanbeland, wordt iedere deelneemster aan het publiek voorgesteld. De meisjes hebben het gevoel alsof zij een arena betreden.
De Ald-Meiers Partij
De Ald-Meiers Partij is een wedstrijd voor meisjes van 15 tot en met 17 jaar die, net als bij de Freule in Wommels, de partij maar eenmaal kunnen winnen. Naast de eer die inmiddels met deze partij gepaard gaat, zijn er mooie prijzen te winnen. Alle winnaars ontvangen een luxe horloge. Voor hen is er als klapstuk natuurlijk de wisselprijs, aangeboden door de families Winsemius en Fockema Andreae, nazaten van oud-landpachters (meiers) in Hitzum. De Sulveren Pong is een zilveren variant van een beurs, zoals de meiers die ooit hadden als ze de pacht moesten betalen. Er wordt getracht de prijsuitreiking te laten doen door een mystery guest en de echtgenote van de Commissaris van de Koning van Fryslân. Door de aanstelling van een nieuwe Commissaris ziet de prijsuitreiking er tegenwoordig iets anders uit. De met kransen behangen winnaars maken tot besluit nog een rondrit met paardenaanspanning door het dorp. Omdat de Sulveren Pong een kostbare prijs is, wordt deze van 1 oktober tot vlak voor de Ald-Meiers Partij bewaard in het Keatsmuseum in Franeker.
Even belangrijk als het NK
De Ald-Meiers Partij spreekt de meisjes intussen zo aan dat het winnen in Hitzum even belangrijk is als het winnen van de Bondspartij voor Meisjes (officieel: het Nederlands Kampioenschap). Het maakt de plaats duidelijk die de Kommisje Ald-Meiers Partij met zijn gedegen uitgevoerd initiatief inmiddels heeft verworven. De partij werd altijd op de eerste zaterdag na de PC verkaatst. Omdat veel liefhebbers meteen na de PC op vakantie gaan, is besloten de partij vanaf 2023 iets eerder in het seizoen te verkaatsen. De exacte data vind je op deze website.
(Fokke) Gietema-fonds
Hoe wurdt immen út in net-keatsgebied ta leafhawwer en stiper fan it keatsen?
Fokke Gietema (1942-2019) waard berne yn Westermar by de Jouwer en hat mar 12 jier yn Fryslân wenne. As jonkje útfanhûze er geregeld by pake en beppe yn Dedzjum, dêr’t keatst waard yn in stikje greide achter de tsjerke. De jonge mannen dy’t weromkommen wiene út Ynje en oare jongelju keatsten jûns nei iten oant dat it tsjuster wie. Fokke en syn broer mochten dan opbliuwe en as it moai waar wie, kaam der in iisman del. Pake kocht gauris in iisko foar de beide pakesizzers.
Tsja, sa kin opbliuwe en iis ite liede ta in libbenslang keatsleafhawwer wêze.
Hy besocht yn 1957 mei de jonges fan Dedzjum foar it earst de Freulepartij en yn 1961 de PC; dêrnei wie hy sawat alle jierren fan de partij. Sûnt de 4e Ald-Meiers Partij wie Fokke Gietema ek dêr in trou besiker. By syn ôfskied as direkteur fan de Grontmij NV yn de Bilt yn 2003 hat hy frege om in bydrage foar it keatsen ûnder de jongerein yn plak fan de gebrûklike ôfskiedskado’s; syn kar om it moaie bedrach te besteegjen is op de Ald-Meiers Partij fallen.
Dit wie ek wer net hielendal tafallich.
Hy hie nammentlik om it jier 2000 hinne alris in petear hân mei in bestjoerslid fan de KF Wommels oer in “famkes-freule”, mar dat is nea fierder as in petear kommen. Syn hoop en winsk wie dat, njonken de sa needsaaklike frijwilligers, syn jildlike bydrage liede soe ta in fierdere útbou fan in nije keatstradysje.